martes, 30 de noviembre de 2010

Lanak


Ostegun honetan MATEMATIKA-ko azterketa egongo da.
Este Jueves hay examen de matemáticas. Animo eta asko ikasi.
Datorren astean ingleseko errekuperaketa eta proiektu bat egin behar dute.
La próxima semana tendrán la recuperación de ingés y el trabajo del proyecto.
Asteazken honetan euskarazko lan koadernoa bukatuta, baita gaztelaniazkoa ere.
Este miércoles entregarán el cuaderno de trabajo de euskara y de lengua.
Datorren ostegunean ortografia kontrola jarriko dugu.
El Jueves de la semana que viene haremos el repaso de la ortografía por medio de un pequeño control.
Opor egun hauetan euskarzko liburua bukatuko dugu, ondo irakurri eta ondo ulertu.
En estos días de vacaciones terminaremos el libro de euskara Piraten Uhartea
Egun hauetarako esaldiak ere egingo ditugu eta bueltan zuzenduko ditugu, ahal dugunean azterketatxo bat egiteko.
En estos días también trabajaremos las oraciones para , a la vuelta, hacer un pequeño control.

Haizea

Presio atmosferikoa

Tundra

Taiga

fenomeno atmosferikoak


viernes, 26 de noviembre de 2010

Pendiente ditugun lanak


Datorren astean egin behar diren lanak, hau da, bukatu behar ditugunak;
- Europako marrazkia
- Europan zehar egin behar dugun abenturazko ipuina.
- Bianako lehiaketan aurkeztu behar dugun ipuina,
. Blogean landu behar ditugun gramatika egiturak-
- Euskerazko lan koadernoa bukatu behar dugu, asteazkenerako.
- piraten Uhartea liburua irakurri.
- "Quién cuenta las estrellas" liburuaren iritzia eman.
- Ortografría azterketa.
- Klimograma.
-Bidai agentzia antolatu, izena, txartelak....

klimogramak egiteko lotura.


Bikoteka , Europako herrialde bateko datuak jasoz klimogrma bat egingo duzue.
DATUAK
Ostiralerako , 3 rako egina egongo da.

martes, 16 de noviembre de 2010

Nazio arteko euskara eguna


El Día Internacional del Euskara (ENE) fue ideado y promovido en 1949 por la Sociedad de Estudios Vascos. Ya en pleno siglo XXI, esta Sociedad continua adecuándose a los cambios y a los nuevos desafíos de la sociedad y cultivando con entusiasmo el idioma vasco en todas las facetas de su actividad.

El logo del ENE, diseñado por el artista vasco Nestor Basterretxea en 2005, es el símbolo de identidad de esta efeméride anual.

Reivindica la universalidad del idioma vasco.

===================================================

La campaña de este año es una idea de la ganadora del Premio Ei Gazte! .

Si quieres ganar una camiseta (por sorteo) diseñada por Kukuxumusu para el Día Internacional del Euskera, cuéntanos cuál es para tí la palabra más bonita del euskera y por qué (hasta el 29 de noviembre):
ENE

lunes, 15 de noviembre de 2010

Gure Europa


Gure Europa

Euskara

Euskararen berreskuratzea. Lehen atala from Garabide on Vimeo.

Europako Hezkuntzak


Europako Hizkuntzak

Egun hauetan lan egiteko



Ahozko erderakadak

Azalpena: Ahoz jardutean gure ikasleek egin ohi dituzten akats nagusien zerrenda dugu ondorengoa. Ongi azaldu eta adibide egokiz emanak daude aztergaiak. Morfosintaxia, fonetika, azentua... jorratzen ditu
Ahozko Erderakadak

Morfosintaxia

Lehenbizi agertzen dena, txarto dagoen forma da eta aldamenean zeuek zuzendu
Egunerokotasun faltsua

Hasten naiz irakurtzen?/

Azpimarratzen dut, andereño?

Hau non uzten dut?/

Zer ipintzen dut hemen?/

Sartzen naiz?/

Ekartzen dizut bihar/

Agur, joaten naiz etxera/Agur, banoa etxera

Zuk zer esaten duzu honetaz?/

Egunero noa eskolara/

Beti egin behar dut/

Galdegaia

Da nirea/

Nago egiten lanak/

Daukazu hemen/

Nahi duzu etorri nirekin?/

Nahi dut joan/

Ez dut nahi joan/

Da benetazkoa/

Ahal dut erabili boligrafoa?/

Esan du ze nahi ditu egin ariketak/

Irtetzen da hortik/Hortik irteten da

Sorginez mozorrotuta dago/

Egun batetan.../

Beste leku batetakoa/

Joan behar naiz etxera/

Jostailu bat erosiko naiz/

Kenduko naiz hau (jertsea)/Jertsea erantziko dut

Jendeari molestatzen ari da/Jendea molestatzen ari da

Ikusi dizut kalean/

Jo dit makil batekin/

Beitu zelan dago!/Be(g)itu zelan dagoen!

Zer egiten ari zara? Ezer/Zer egiten ari zara? Ezer(ere) ez

Ez dakit ezebez/Ez dakit ezer; ezer ez dakit

Etorriko direnean/Etortzen direnean

Etorriko badira/Etortzen badira

Kale berdinean bizi dira biak/Kale berean; berberean; kale bate(a)n

Beti esaten duzu berdina/Beti esaten duzu gauza bera

Utzi egin hau/Utzi (utz iezadazu) hau egiten

Berandu? Ba,esatea!/Berandu? Ba, esan dezala!; esan da(g)iala!

Ez da ez gurentzat ez zurentzat/Ez da ez guretzat ez zuretzat

Asteartea, 23 rako

Konpletiboak

Esan du ze da gezurra/

Uste dut ze nire ama ez da etorri/

Ba-Baina

Nik ez badakit ezer!/Nik ezer ez dakit baina!

Si ez zenuen ezer esan!/Ezer ez zenuen esan baina!

Erlatiboak

Autobus bat, eramaten zuela 50 pertsona jausi egin da/

Da mutil bat ze ditu betaurrekoak/

Daukat boligrafo bat ze bi kolore ditu/

Andereño bat daukagu Markinakoa dela/

(...) eta ezagutu dut maisu bat berria dela/

ostirala , 26rako

Esamoldeak

Nola deitzen da umea?/

Eman naiz kolpe bat/

Zelako morroa!/Hori larru gogorra!; Horrek dauka aurpegia!

Bero asko dago/

Ez dakizula hau egiten!/

Hau dela nirea?! A que hau da nirea?!/

Bi bider egin dut/

Beldur naiz

Futbolera jolasten ari gara/

Etorri da begiekin itxita/

Eskuekin poltsikoan agertu da/

Hiru-bi irabazi diegu/

Ikasleen erdia etorri da/

Kontuz! andereño datorrela/

Beste egunean joan ginen/

ERE partikula


Inoiz ere ez aurrean:

* Ere bai Mikel etorriko da
* Ona dela eta ere txintxo portatzen dela esan du
* Eta ere bai, gero joan zen eta...
* Josuk ekarri du. Ere bai Jonek
* Baita ere, mendira joan ginen eta...
* Ama joan da eta ere bai ni

Ezta aditzaren ostean ere: (Aitak erosi du ere bai)

Zuk egin baduzu, nik egingo dut ere bai/ ...

Lotsa askorik ez dute ere ez/

Esku artean hartu ez ezik, puskatu du ere!/puskatu ere puskatu (egin) du

Telefonoz deitu diot eta joango naiz ere/joan ere joango naiz; egingo naiz

Mikel hemen dago ere/

Badakit ere nor etorri den/(Badakit) nor etorri den ere (badakit)

Ikusi dugu ere nola jokatu duen/(Ikusi dugu) nola jokatu duen ere (...)

Bihar joango gara ere (bai)/

Pertsona izenordainak forma indartua hartu ohi du:

Nik ere esan diot/Neuk ere esan diot

Zuek ere bai!/Zeuek; Zeuok ere bai!

ERE-ren ostean adizki trinkoak BA- aurrizkia behar du:

Nik ere daukat erloju berria/Neuk ere badaukat

Josune etorriz gero, Andoni ere dator/Andoni ere badator

Aditz sintagman elipsia egiten denean:

Marta badoa eta ni ere/eta neu ere bai

Nik ere bai ikusi dut hori/Neuk ere ikusi dut hori

Hark egin du eta osabak baita/baita osabak ere; eta osabak ere bai

Baita ere Koldok. Eta Koldok baita ere/Baita Koldok ere
Fonetika

Zenbait fenomeno kontsonantiko:


* Euskalki guztietan ez partikula jartzean gertatzen diren elkarketak: ez dakit-eztakit; ez nabil-enabil; ez luke-eluke; ez gatoz-ezkatoz; ez badator-ezpadator, etab.

* -k + b- > p: (euskalki guztietan ezaguna bada ere, bizkaieraz maiztasun handiagoa du): inork (b)ere ez-iñopez; nik baino-nipaño; neupez; zeupakarrik

* Berdin gertatzen da beste kontsonante batzuetan ere: zeuk dakizu-zeu(k)takizu; ederrak daude-ederra(k)taude

* Hitz bukaerako kontsonanteak ez dira inoiz galtzen: bosturte; (h)amabost(h)ilabete; are gutxiago hurrengo hitza bokalez hasten bada. Beraz, ez esan inoiz bos urte,(h)amabos(h)ilabete, bos ikasle...

* Ziztukariak: z-ak eta ts-ak Bizkaian eta Gipuzkoako toki batzuetan ez dira ondo ahoskatzen, eta s/z eta ts/tz bikoteak berdindu egiten ditugu.

* Bustidurak: ll ahoskatu nahi eta ezin: Beti esan digute -i baten ondoren -n eta -l fonemak busti egiten direla eta, hortaz, -ñ eta -ll ahoskatu behar ditugula. Bustidura horiek automatikoak izaten dira Bizkaiko hizkera askotan (gipuzkeraz ere horrela gertatzen da), eta horrela, -i baten ondoren, n,l,t,z eta s kontsonanteak busti egin daitezke:

-i+n=iñ: min(a)>miñ(a), baino>baño, oñetakoak, hagiñak, sorgiña

-i+l=ill: mutil(a)>mutill(a), maila>malla, makilla, fralle, illun, katillu

-i+t=itt: aita>aitte, aittitte, e(g)itten, eba(g)itteko, itto, zaittu; (kostaldean itt>itx ere bihur daiteke: aitxitxe, eitxen, itxo)

-i+z=ix: goizean>goxean, axe(a), gixona, e(g)ixu, elexa, ixetu...






Euskaldun zahar gehienentzat euskaldun berri askoren hizkera garbia da, landua, baina bada belarrira txarto jotzen duen zerbait, artifiziala den zerbait. Zerbait hori, askotan, azentua izan daiteke. Baina, ba ote dago euskaraz azenturik? Euskaraz ez da azenturik idazten, baina! Horrela, bada, euskaldun berri askok, belarriz barik, irakurriz ikasi behar izan dutenez (meritu ikaragarria, horratio!), azentuaren kontu hori ezin izan dute inoiz ondo ikasi. Ez zaio garrantzirik eman: euskaraz ez dago azenturik esan eta kito!

Euskaraz badago azenturik! Batzuetan oso azentu markatua gainera. Arazoa zein da, beraz? Bada, toki guztietan azentua ez dela berdina eta, gainera, oraindik ondo ikertu gabeko zerbait dela. Egia da bizkaierazko azentua, adibidez, ahula dela, gipuzkerazkoa bezalaxe: zaila izaten da batzuetan azentua ala esaldiaren entonazioa ote den jakitea. Gai honetan ezin sakon daiteke, oraindik behintzat, besteak beste oraindik ere puntu ilun asko daudelako. Hala ere, zenbait datu ematea interesgarria izan daiteke:

* Oro har, esan daiteke, bigarren silaba izaten dela gehienetan azentua duena. Bigarren azentu bat ere (oihartzunezkoa) ager daiteke azken silaban, azentu-unitatea luzeagoa baldin bada.



* EZ eta BA adizkiari loturik agertzen dira, kontsonante elkarteetan ez ezik baita azentu aldetik ere: eztAkit, enOa, eztAkar, enAbil, ba(d)Akizu, badAtor, banOa... bAdator, bAdakizU eta horrelakoak, berriz, baldintzak lirateke.

Azentua aditzetan

Aditz nominalizazioak azentua mantentzen du, oina silaba bakarrekoa bada:


* sAl(du): sAltzea, sAltzen, sAltzera, sAltzeko, sAltzean. . .
* hAr(tu): hArtzea, hArtzen, hArtzera, hArtzeko, hArtzean. . .
* Aditz oina bi edo silaba gehiagokoa baldin bada, azentua bigarren silaban eta bigarren mailako beste azentu bat azkenean: ikUsteA, erAkusteA, erAkustekO...

Adizki trinkoetan azentua lehen silaban joaten da, BA aurrizkiarekin bat eginda dagoenean batik bat. Beraz: badAukat, badAukazu, badAuka, badAukagu, badAukazue, badAukate, badAkit, badAkizu, badAki, badAkigu, badAkizue, badAkite

viernes, 12 de noviembre de 2010

jueves, 11 de noviembre de 2010

Practicando con las tildes


las tildes

Koordenatu geografikoak


Zer dira koordenatu geografikoak?
Zer dira longitudea eta latitudea?
Zer dira paraleloak eta meridianoak?
Erantzunak komentarioen bitartez egin itzazu.
Noizko?
Datorren asteazkenean idatzita egongo dira. ez ahaztu izena

martes, 9 de noviembre de 2010

Deskribapenak/Descripciones

SUSTANTIVOS Y ADJETIVOS PARA DESCRIBIR PERSONAJES (ASPECTO FÍSICO)

cara : ancha, rolliza, amplia, afligida, ascética, cuadrada, desconfiada, chupada, dulce, dura, castigada, confiada, endurecida, endurecida, curtida, triste, expresiva, fina, franca, fresca, impenetrable, inexpresiva, inteligente, jovial, larga, llana, llena, redonda, delgada, redonda, salvaje, seca, serena, severa, simpática, tranquila....

Frente : amplia, arrugada, baja, estrecha, inteligente, lisa, abombada...

Ojos : ausentes, bajos, azulados, concentrados, despiertos, duros, movedizos, fugitivos, impenetrables, inexpresivos, intensos, lagrimosos, maliciosos, muertos, negrísimos, nerviosos, redondos, serenos, soñadores, tiernos, turbios, triste, vivos...

Nariz : aguileña, chata, amplia, redonda, fina, larga, puntiaguda, recta, torcida...

Boca : fina, fresca, grande, dura, firme, pequeña, redonda, besucona, torcida, habladora...

Cuello : corto, fino, grueso, elegante, largo....

Dientes : alineados, blancos, amarillentos, torcidos...

Mejillas ; rollizas, caídas, deshinchadas, hinchadas, redondas. Rudas, suaves, blandas, rojas, chupadas....

Labios : blanquecinos, estrechos, finos, grandes, herméticos, delgados, voluptuosos, sensuales....

Pestañas, espesas, largas, negras, claras, rizadas...

Cejas : arqueadas, espesas, gruesas, juntas, delgadas, separadas...

Color : pálido, rosado, albino, moreno, pelirrojo, ceniza, amarillento, blanquecino, aceitoso, bronceado, tostado, aceitunado, oscuro...

Cabellos ; abandonadas, brillantes, sucios, castaños, rizados, cuidados, finos, sedosos, grasos, lisos, negros, ondulados, opacos, peinados, recogidos, rubios, desordenados, ásperos. Lustrosos..

Manos : ágiles, blancas, cálidas, rugosas, delicadas, finas torpes, firmes, grandes, gruesas, rudas, jóvenes, sensibles...

Piernas : delgadas, gruesas, enclenques, flacas, fuertes, secas, rechonchas, robustas....

Aspecto general : alto, atlético, bajo, robusto, corpulento, ligero, esbelto, delgaducho, nervioso, débil, firme, fuerte, gordo, ágil, deportivo, joven, canijo, torpe, maduro, meticuloso, barrigudo, flaco, delgado, viejo, sano, macizo, trabajador....

Vestido : chillón, abandonado, discreto, elegante, feo, bonito, pobre, sencillo, sofisticado...

Adjetivos pare describir el carácter :

Afable, alegre, antipático, atento, atrevido, serio, trabajador, atolondrado, educado, ingenioso, exigente, entusiasta, generoso, huraño, estúpido, extravagante, inexpresivo, listo, malhumorado, malicioso, mentiroso, gruñón, valiente, bobo, burlón, despierto, fantástico, fanfarrón, feliz, fiel, honrado, listo, chulo, presumido, desvergonzado, miedos, prudente, memo, zopenco, bruto, majadero, calmoso, confiado, contestatario, cobarde, culto, grosero, bárbaro, soez, chiflado, sabiondo, salvaje, sensato, sereno, serio, simpático, sincero, sociable, solitario, soso, soñador,cazurro, decidido, desordenado, divertido, dócil, idiota iluso, imbécil, insolente, inteligente, orgulloso campechano, rebelde, risueño, llorón triste, tímido, extrovertido...

Europar batasuna


Europar batasuna

Mapa historikoak-Mapas históricos



Mapa historikoak

El Danubio azul. Danubio urdina.

Strauss, Johann II.a

Konpositore austriarra (Viena, 1825-99). Johann Strauss (1804-49) gorteko balszuzendariaren semea. Aitak sorturiko orkestra zuzendu zuen eta gorteko dantza-musika ere bai. Operetak (Saguzarra, 1874) eta 150 balsetik gora (Danubio urdina, 1867) konposatu zituen. Vienako musika arin eta dibertigarrian maisutzat jotzen da.

Bals-ari dagokionez, koreografia asmatzen hasi aurretik, ziurta ezazue ikasleek ondo barneratu dutela hirutar erritmoa, horretarako egin itzazue egoki ikusten dituzuen ariketak. Behin barneratuta eta erraz egiteko moduan daudenean, ekin iezaiozue koreografia asmatzeari.

baltsa

iz. Alemaniar jatorriko dantza, erritmo hirutarrekoa, lehen aldiak oso azentu gogorra izanik. Bikote-dantza da, pausatua eta etengabeko bira-higiduraz dantzatzen dena; dantza horren doinua. Vienako balsak.

Bestetik, gogoan izan, jarduera hau, euren proiekturako egin behar dutenaren eredu dela, beraz, bakoitzak bere lanerako behar duen informazioa bilatu eta egokitu beharko duela.
Egindako lan hauek guztiak konpositoreen txokoa hornitzeko erabil itzazue baita ere.



Europako ibaiak

Klikatu irudian handitu ahal izateko.

lunes, 8 de noviembre de 2010

Azterketa. Ibaiak


Datorren ostiralean, hilaren 12an, ibaien azterketa izango dugu. Asko ikasi. Herrialdeak oso ondo ikasita daukazue, ibaiak , berdintsu. Animo!
El próximo viernes, día 12 ,haremos el examen de los ríos europeos, tenéis el enlace en el blog. Los países de Europa los habéis aprendido bastante bien. Los ríos, igual.

Europarekin lanegiteko, europa ezagutzeko. Es asmatzen duzuen! EUROPA

domingo, 7 de noviembre de 2010

jueves, 4 de noviembre de 2010

Esperimentuak


Linka honetan esperimentuak dituzue. Interesgarriak izaten dira eta agian baten bat topatzen duzue gure gaiei egokitzeko.
Animo eta ikertu!!

Esperimentuak

miércoles, 3 de noviembre de 2010

Zorionak


ZORIONAK NEREA!!!!!

martes, 2 de noviembre de 2010

interesgarria benetan


Zer iruditzen zaizu bideo hau?
Bat zatozte bideoarekin? Azaldu ezazu zure iritzia 4 lerrotan,
Ostiralean, hilaren 5ean komentarioak jasoko ditut.
¿Qué os parece el video?
¿Estáis de acuerdo con él? El pxóximo viernes, día 5, recogeré vuestros comentarios.

Belgikara goaz!



Zer iruditzen zaizue?