Buscando al Quijote. Kixoteren bila.

parchis ortográfico- Gaztelaniazko Ortografia lantzeko

ortografia 2

ADITZAK EUSKARAZ

aditzak

Sexo gida
Sexo. Jarduerak

Nola ikasten dugu

Aprendizaia esanguratsua

konpetentziak

HABE-IKABIL

Euskara hobetzen

Para estudiar los verbos. Aditzak ikasteko

Verbos
Para el examen entra del modo indicativo: presente, el pretérito imperfecto, el pretérito perfecto simple, el pretérito perfecto compuesto, el pretérito pluscuamperfecto, futuro y futuro perfecto.

Hitz politena

Pinpilinpauxa, euskararen hitz politena

Erredakzioa - 2010/12/02 |

Iruzkina egin

0

Euskararen Nazioarteko Eguna dela eta Eusko Ikaskuntzak antolatutako "Euskararen Hitz Politena" kanpainaren irabazlea 'pinpilinpauxa' izan da, 'bihotz' bigarren postuan geratuz

---

Euskararen Nazioarteko Egunaren bultzatzaile den Eusko Ikaskuntzak "Euskararen hitz politena" lehiaketa antolatu du. Ekimen honen helburua euskararen erabilera bultzatzea izan da, parte-hartzea sustatu eta euskal komunitatea teknologia berrien bidez batzeaz gain.

Ekimenean gehien errepikatu den hitza 'Pinpilinpauxa' izan da eta bigarren tokian 'Bihotz' geratu da. Ondoren, hitz aipatuenak honako hauek izan dira: 'Goxoa', 'Maitasuna' eta 'Xuxurlatu'.

Eusko Ikaskuntza pozik dago kanpainak izan duen parte hartzearekin eta bere hitza proposatu duten bi mila internauten ekarpena eskertu nahi izan du.

Liburuak

Irakurriko ditugun hurrengo bi liburuak
A zer gaupasa! . Mintegi Larraza. IbaizabalA zer gaupasa!
EKIN Bilduma
ISBN - 84-8325-358-5
Kodigoa: 75513
Udako gau bat da. Ikasturtea bukatu berri dute sei protagonistek. Kostaldeko herri batean rock kontzertu paregabea eskaintzen dute. Ezin gehiago eskatu gau zoragarri bat igarotzeko. Edo agian bai: etxetik kanpo egotea gaztez betetako kanpin batean. Hala daude eleberri honetako sei lagunak. Eta lehenbiziko aldiz, gainera. Ilunabarrean herrira joango dira, rock kontzertura, gaupasa ahaztezin bat egiteko asmoz. Eta halaxe gertatuko zaie, bai horixe! Gau horretako abenturak ez dituzte berehalakoan ahaztuko. Izan ere, gau osoan zehar, egunsentira bitartean, makina bat gorabehera eta arrisku pasa beharko dituzte. Festak, nolabait esateko, daukan alderdi iluna erakutsi die. Baina gau bihurrian, adiskidetasuna eta maitasuna nagusituko dira zoritxar guztien gainetik.

Euskara: Batua
Adina: 12 urtetik aurrera
Idazlea: Migel Angel Mintegi Larraza
Marrazkiak: Inma Mendiola

Quién dice no a las drogas. De Ricardo Alcántara.Edelvives
Título: ¿Quién dice no a las drogas?
Autor: Ricardo Alcántara
Editorial: Edelvives
Género: Narrativa
Edad recomendada: a partir de 10 años
Año de publicación: 1993
100 págs.

Sinopsis:

A Pablo le sigue gustando mucho comer, y por eso está gordo. Sus compañeros de clase se ríen de él y le rechazan. Por eso, Pablo busca nuevos amigos, y se integra en un grupo de gente que hace excursiones, "viaje" a países extraños, etc...

Ricardo Alcántara, psicólogo y escritor, aborda en este libro el difícil problema de la droga

Zer izan behar dugu kontuan boz goraz ondo irakurtzeko?

• Kontuan izan entzuleak ez duela irakurriko, zuk esandakoa entzun baizik.
• Irakurri beharrekoa ulertu.
• Testua aurretik irakurria eta ozen irakurtzeko prestatua izan.
• Ahoskera eta ozentasuna zaindu, egokitu.
• Irakurri behar duzuna zure egin, sinetsi.
• Doinu aldaketak erabili esalditik esaldira, ulergarritasuna eta atentzioa lortzeko.
• Ahotsa ez dadila beherantz atera, hartzaileari begiratu.
• Bereziki motel irakurri.
• Puntuazio ikurrak etenaren eta doinuaren bidez adierazi.
• Naturaltasuna bilatu, zure doinua gorde.

Zein urrats jarraituko dugu?

• Testua irakurri isilean.
• Berriro irakurri hitz ezezagunak eta zalantzazkoak azpimarratuz.
• Zalantzak argitu eta hitz ezezagunak begiratu testuaren mezuaz ondo jabetzeko.
• Testua euskara batuan bada, euskara batuaren ahoskera zainduari buruzko arauak errespetatu.
• Ahots ozenez irakurri zailtasunez ohartzeko.
• Ahoskerari dagokion lotura, bustidura eta abar markatu.
• Puntuazio-marken funtzioari erreparatu eta haien tonu aldaketa markatu.
• Perpaus nagusi eta menpekoen arteko harremanaz ohartu eta etenaldiak seinalatu, sintagmaren osotasuna errespetatuz.
• Galdetegia seinalatu aditzekin batera esateko.
• Bigarren irakurraldi ozena egin seinalatutako ohar guztiak kontuan hartuz.
• Bortxazko irakurketa ozena egin (mihia eta ahoskera zailduko duen zerbait jarriz ahoan; boligrafoa, adibidez).
• Ahots gorako azken irakurketa, egoerarako egokiena den tonua erabiliz.

Dena den, ez da batere erraza ozenki irakurtzea: trabatu egiten gara, azkarregi edo motelegi eta intonazio ezaz irakurtzen dugu… Irakurtzea erraza da baina behar bezala irakurtzea ez da ahuntzaren gauerdiko eztula! Beraz, arlo hori behar bezala lantzeko, euskaljakintzako kideok, arian-arian, autore ezagunen ipuin, poesia eta eleberri argitaratuak zein lan argitaragabeak (gureak, esaterako) grabatzen joango gara eta gure gune berrian ipiniko ditugu edozein arrazoirengatik irakurri ezin dituenak entzuten irakurtzeko aukera izan dezan. Jakin badakigu, dena den, norberak irakurtzeak dakarren plazer hori -irudimenezko munduan murgiltze hori- ezin ordezka daitekeela entzumen hauen bidez. Ez da hori gure asmoa. Gure desira euskal literaturara eramango gaituen atea zabaltzea besterik ez da.

Azterketak

Datorren ostiralean, hilak 17, euskara eta gaztelaniazko azterketa izango dugu. Gaztelaniazko azterketarako apuntetan daukaguna ikasi dehar dugu esaldiak ondo egin ahal izateko, dena den hemen daukazi laburpentxo bat.
Euskarzako azterketarako lan koadernoan agertzen diren ariketak; subjetua eta predikatua, konektoreak,( hala ere, esate baterako, horiez gainera...) eta ordenagailuan, gure blogean landutako joskerak sartuko dira.

El próximo viernes, día 17, tenemos el examen de lengua y de euskara. En el de Lengua tendremos que Analizar oraciones. En primer lugar buscaremos el verbo. Le hacemos la pregunta QUIEN y la respuesta es el sujeto, el resto es el predicado. Posteriormente detectatremos los nombres y miraremos a ver si al lado del nombre hay un determinante. Más tarde los adjetivos que suelen estar detrás del nombre y nos dicen cómo son los nombres. A veces pueden estar delante del nombre. Las preposiciones os las sabéis y no tenéis dificultades en detectarlas. Por último los adverbios que no cambian de forma, no se pueden poner en plural, ni se les puede cambiar de sexo. El pronombre es el que se come al nombre. Si estas pautas las tenésis en cuenta a la hora de hacer el análisis morfosintáctico, no vais a tener problemas.
En el examen de euskara repasaremos los ejercicios de sujeto y predicado del Lan Koadernoa. Como unir las oraciones por medio de determinados conectores. Los ejercicios que hicimos en el blog...

Ipuinak

ipuinak

IDAZLEA: JON EUGI

ILUSTRATZAILEA: EREIN

ARGITALETXEA: PERZEBAL

ORRI KOPURUA: 99

Zerbait gehiago jakiteko hemen duzue liburuaren laburpena.

PIRATEN UHARTEA: nobelak pirata euskaldun batzuek Karibe aldean izango dituzten gorabeherak kontatzen ditu. Beraiekin hamaika abentura biziko dituzu, irakurle: abordajeak, espetxe ihesak, urrezko altxor baten lapurreta...

Izan ere, Martin Lasarte arrantzale euskaldun gazteak ezusteko handi bat izango du bere lehenengo bidaian; bere itsasontzia hondoratu eta piratekin joaten da, Juan Agirreandia pirata ospetsua ezagutuko duelarik. Harekin batera ere pirata bihurtuko da. Huekin altxorrak eskuratu, beste itsasontzietako marinelak edo piratak menperatu… Egun batean Afrika inguratzen ari zirela itsasontzi frantziar batek beraiena hondoratzen du. Gartzelatik ateratzen dira eta Martin pirata talde baten kapitaina egiten da. Pasaia izeneko bere itsasontzian piraten babeslekua den Tortuga uhartera iritsiko da. Han bizipen aberasgarri gehiago izango ditu. Besteak beste, Imelda izeneko neskaz maiteminduko da…Azkenean lortzen dute Tortuga uhartea beraiena izatea.

Nire iritzia

euskara hobetzen

Aditzak landuko ditugu honetan
ADITZAK 2.

Baloreak.Hobeto bizi ahal izateko

Iritzia.
Zer iruditzen zaizu?
Ados al zaude?
Zergatik?
Zuk zer egiten duzu pozik bizitzeko, zoriontsua egoteko?
Horrelakorik betetzen aal duzu?

baloreak lantzen

Ondo begiratu bideoa eta esan zer iruditzen zaizu bideoa?
Nolakoa da aita?
Nolakoa den semea.
Nola ikasten da jokasbide bat?

Ipuina

KONTALARIA: Jainkoak mundua sortu eta izaki guztiei bizitzeko epea zehaztu nahi izan zienean, astoa agertu zen eta galdetu zion:

ASTOA: Jauna, zenbat denbora biziko naiz?

JAINKOA: Hogeita hamar urte, ondo iruditzen zaizu?

ASTOA: Zera, jauna, denbora gehiegi da. Kontu egiozu nire bizimodu petralari: zama gogorrak garraiatu beharra goizean hasi eta iluntzera arte, errotara arto-zakuak eraman beharra beste guztiek ogia jan dezaten, eta niretzat ukaldiak eta ostikadak besterik ez, erne eta bizi nadin! Barka iezadazu bizialdi luze horren zati bat.

KONTALARIA: Errukitu zen Jainkoa eta eman zizkion hamazortzi urte. Alde egin zuen handik astoa kontsolaturik, eta zakurra azaldu zen.

JAINKOA: Zenbat denbora bizi nahi duzu? Astoaren iritzian hogeita hamar urte gehiegi dira, baina zu ados egongo zara horiekin.

ZAKURRA: Jauna, ba ote da hori zure nahia? Kontua egin ezazu zenbat ibili beharko dudan arineketan; nire hankek ezingo dute hori jasan; eta behin galduz gero zaunka egiteko ahotsa eta kosk egiteko haginak, beste eginbeharrik ez dut izango, ez bada zoko batetik bestera marmarka ibiltzea.

KONTALARIA: Ohartu zen jainkoa zakurrak arrazoia bazuela, eta eman zizkion hamabi urte. Gero, tximinoa azaldu zen.

JAINKOA: Zu ederki asko biziko zinateke hogeita hamar urtean. Ez duzu astoak eta zakurrak adina lan egin beharrik, eta umore onean egoten zara beti.

TXIMINOA: Zera, Jauna, hala dirudien arren, bestela da. Zopa dagoenean, koilara dut falta. Beti egin behar izaten ditut txantxak. Aurpegiarekin imintzioka ibili beharra jendeak barre egin dezan, eta sagarren bat lortu eta haginka egiten diodanean, mikatz egoten da. Maizegi gorde ohi da tristura txantxaren atzean! Hogeita hamar urte ezin izango nituzke jasan.

KONTALARIA: Errukitu zen Jainkoa eta eman zizkion hamar urte. Agertu zen, azkenik, gizakia alai, sasoiko eta sendo, eta eskatu zion Jainkoari bizitzeko muga esan ziezaion.

JAINKOA: Hogeita hamar urtez biziko zara, aski duzu?

GIZAKIA: Bai bizialdi laburra! Etxea eraiki, nire beheko sua sugarretan hasi eta nik landatutako arbolak loratu eta fruituak ematen hasi orduko, pozez biziko naizela uste dudan unean, horra hil beharra! O, Jauna, luza ezazu nire bizitza!

JAINKOA: Erantsiko dizkizut astoaren hamazortzi urteak

GIZAKIA: Hori ez da nahikoa!

JAINKOA: Baita zakurraren hamabi urteak ere.

GIZAKIA: Oraindik ere gutxi da!

JAINKOA: Tira ba!, emango dizkizut tximinoaren hamar urteak, baina ez duzu besterik izango.

KONTALARIA: Abiatu zen gizakia, pozik ez ordea. Beraz, gizakia hirurogeita hamar urtez bizi ohi da. Lehenengo hogeita hamarrak haren giza urteak dira eta azkar igarotzen zaizkio; urte horietan sasoiko egoten da, alai, gogoz egiten du lan eta poza hartzen du bere bizimoduarekin. Gero astoaren hamazortzi urteak datoz; zamak bata bestearen ondotik pilatzen zaizkio: garia garraiatu, besteei jatekoa eman beharra; eta kolpeak eta ostikadak ditu lan leial horrentzako saria. Handik gerora etortzen dira zakurraren hamabi urteak; bazter batean egoten da etzanda purrustaka, eta ez du haginik kosk egiteko. Eta garai hori igarota, tximinoaren urteek osatzen diote amaiera. Orduan gizakia txotxolotu egiten da, tontakeriak egiten ditu, eta umeek hari iseka.

Mozart. Txirula magikoa

Jolasten

Jolas ezazue. Asko ikasiko duzue.
Abestia klasean lantzeko

los verbos-Aditzak

Aditzak . Lan egin ezazu enlaze honetan oso interesgarria baita.
Los verbos. Trabaja en este enlace todo lo que puedas, es muy interesante.

Lanak

Ostegun honetan MATEMATIKA-ko azterketa egongo da.
Este Jueves hay examen de matemáticas. Animo eta asko ikasi.
Datorren astean ingleseko errekuperaketa eta proiektu bat egin behar dute.
La próxima semana tendrán la recuperación de ingés y el trabajo del proyecto.
Asteazken honetan euskarazko lan koadernoa bukatuta, baita gaztelaniazkoa ere.
Este miércoles entregarán el cuaderno de trabajo de euskara y de lengua.
Datorren ostegunean ortografia kontrola jarriko dugu.
El Jueves de la semana que viene haremos el repaso de la ortografía por medio de un pequeño control.
Opor egun hauetan euskarzko liburua bukatuko dugu, ondo irakurri eta ondo ulertu.
En estos días de vacaciones terminaremos el libro de euskara Piraten Uhartea
Egun hauetarako esaldiak ere egingo ditugu eta bueltan zuzenduko ditugu, ahal dugunean azterketatxo bat egiteko.
En estos días también trabajaremos las oraciones para , a la vuelta, hacer un pequeño control.

Haizea

Presio atmosferikoa

Tundra

Taiga

fenomeno atmosferikoak

Pendiente ditugun lanak

Datorren astean egin behar diren lanak, hau da, bukatu behar ditugunak;
- Europako marrazkia
- Europan zehar egin behar dugun abenturazko ipuina.
- Bianako lehiaketan aurkeztu behar dugun ipuina,
. Blogean landu behar ditugun gramatika egiturak-
- Euskerazko lan koadernoa bukatu behar dugu, asteazkenerako.
- piraten Uhartea liburua irakurri.
- "Quién cuenta las estrellas" liburuaren iritzia eman.
- Ortografría azterketa.
- Klimograma.
-Bidai agentzia antolatu, izena, txartelak....

klimogramak egiteko lotura.

Bikoteka , Europako herrialde bateko datuak jasoz klimogrma bat egingo duzue.
DATUAK
Ostiralerako , 3 rako egina egongo da.

Laponia

Europa

Alemania- Berlin

ortografía

ortografía Gazteleraz
Ortografia interactiva
verbo haber

Londonera goaz,

Zer iruditzen zaizu?

Nazio arteko euskara eguna

El Día Internacional del Euskara (ENE) fue ideado y promovido en 1949 por la Sociedad de Estudios Vascos. Ya en pleno siglo XXI, esta Sociedad continua adecuándose a los cambios y a los nuevos desafíos de la sociedad y cultivando con entusiasmo el idioma vasco en todas las facetas de su actividad.

El logo del ENE, diseñado por el artista vasco Nestor Basterretxea en 2005, es el símbolo de identidad de esta efeméride anual.

Reivindica la universalidad del idioma vasco.

===================================================

La campaña de este año es una idea de la ganadora del Premio Ei Gazte! .

Si quieres ganar una camiseta (por sorteo) diseñada por Kukuxumusu para el Día Internacional del Euskera, cuéntanos cuál es para tí la palabra más bonita del euskera y por qué (hasta el 29 de noviembre):
ENE

Gure Europa

Gure Europa

Euskara

Euskararen berreskuratzea. Lehen atala from Garabide on Vimeo.

Europako Hezkuntzak

Europako Hizkuntzak

Egun hauetan lan egiteko

Ahozko erderakadak

Azalpena: Ahoz jardutean gure ikasleek egin ohi dituzten akats nagusien zerrenda dugu ondorengoa. Ongi azaldu eta adibide egokiz emanak daude aztergaiak. Morfosintaxia, fonetika, azentua... jorratzen ditu
Ahozko Erderakadak

Morfosintaxia

Lehenbizi agertzen dena, txarto dagoen forma da eta aldamenean zeuek zuzendu
Egunerokotasun faltsua

Hasten naiz irakurtzen?/

Azpimarratzen dut, andereño?

Hau non uzten dut?/

Zer ipintzen dut hemen?/

Sartzen naiz?/

Ekartzen dizut bihar/

Agur, joaten naiz etxera/Agur, banoa etxera

Zuk zer esaten duzu honetaz?/

Egunero noa eskolara/

Beti egin behar dut/

Galdegaia

Da nirea/

Nago egiten lanak/

Daukazu hemen/

Nahi duzu etorri nirekin?/

Nahi dut joan/

Ez dut nahi joan/

Da benetazkoa/

Ahal dut erabili boligrafoa?/

Esan du ze nahi ditu egin ariketak/

Irtetzen da hortik/Hortik irteten da

Sorginez mozorrotuta dago/

Egun batetan.../

Beste leku batetakoa/

Joan behar naiz etxera/

Jostailu bat erosiko naiz/

Kenduko naiz hau (jertsea)/Jertsea erantziko dut

Jendeari molestatzen ari da/Jendea molestatzen ari da

Ikusi dizut kalean/

Jo dit makil batekin/

Beitu zelan dago!/Be(g)itu zelan dagoen!

Zer egiten ari zara? Ezer/Zer egiten ari zara? Ezer(ere) ez

Ez dakit ezebez/Ez dakit ezer; ezer ez dakit

Etorriko direnean/Etortzen direnean

Etorriko badira/Etortzen badira

Kale berdinean bizi dira biak/Kale berean; berberean; kale bate(a)n

Beti esaten duzu berdina/Beti esaten duzu gauza bera

Utzi egin hau/Utzi (utz iezadazu) hau egiten

Berandu? Ba,esatea!/Berandu? Ba, esan dezala!; esan da(g)iala!

Ez da ez gurentzat ez zurentzat/Ez da ez guretzat ez zuretzat

Asteartea, 23 rako

Konpletiboak

Esan du ze da gezurra/

Uste dut ze nire ama ez da etorri/

Ba-Baina

Nik ez badakit ezer!/Nik ezer ez dakit baina!

Si ez zenuen ezer esan!/Ezer ez zenuen esan baina!

Erlatiboak

Autobus bat, eramaten zuela 50 pertsona jausi egin da/

Da mutil bat ze ditu betaurrekoak/

Daukat boligrafo bat ze bi kolore ditu/

Andereño bat daukagu Markinakoa dela/

(...) eta ezagutu dut maisu bat berria dela/

ostirala , 26rako

Esamoldeak

Nola deitzen da umea?/

Eman naiz kolpe bat/

Zelako morroa!/Hori larru gogorra!; Horrek dauka aurpegia!

Bero asko dago/

Ez dakizula hau egiten!/

Hau dela nirea?! A que hau da nirea?!/

Bi bider egin dut/

Beldur naiz

Futbolera jolasten ari gara/

Etorri da begiekin itxita/

Eskuekin poltsikoan agertu da/

Hiru-bi irabazi diegu/

Ikasleen erdia etorri da/

Kontuz! andereño datorrela/

Beste egunean joan ginen/

ERE partikula

Inoiz ere ez aurrean:

* Ere bai Mikel etorriko da
* Ona dela eta ere txintxo portatzen dela esan du
* Eta ere bai, gero joan zen eta...
* Josuk ekarri du. Ere bai Jonek
* Baita ere, mendira joan ginen eta...
* Ama joan da eta ere bai ni

Ezta aditzaren ostean ere: (Aitak erosi du ere bai)

Zuk egin baduzu, nik egingo dut ere bai/ ...

Lotsa askorik ez dute ere ez/

Esku artean hartu ez ezik, puskatu du ere!/puskatu ere puskatu (egin) du

Telefonoz deitu diot eta joango naiz ere/joan ere joango naiz; egingo naiz

Mikel hemen dago ere/

Badakit ere nor etorri den/(Badakit) nor etorri den ere (badakit)

Ikusi dugu ere nola jokatu duen/(Ikusi dugu) nola jokatu duen ere (...)

Bihar joango gara ere (bai)/

Pertsona izenordainak forma indartua hartu ohi du:

Nik ere esan diot/Neuk ere esan diot

Zuek ere bai!/Zeuek; Zeuok ere bai!

ERE-ren ostean adizki trinkoak BA- aurrizkia behar du:

Nik ere daukat erloju berria/Neuk ere badaukat

Josune etorriz gero, Andoni ere dator/Andoni ere badator

Aditz sintagman elipsia egiten denean:

Marta badoa eta ni ere/eta neu ere bai

Nik ere bai ikusi dut hori/Neuk ere ikusi dut hori

Hark egin du eta osabak baita/baita osabak ere; eta osabak ere bai

Baita ere Koldok. Eta Koldok baita ere/Baita Koldok ere
Fonetika

Zenbait fenomeno kontsonantiko:

* Euskalki guztietan ez partikula jartzean gertatzen diren elkarketak: ez dakit-eztakit; ez nabil-enabil; ez luke-eluke; ez gatoz-ezkatoz; ez badator-ezpadator, etab.

* -k + b- > p: (euskalki guztietan ezaguna bada ere, bizkaieraz maiztasun handiagoa du): inork (b)ere ez-iñopez; nik baino-nipaño; neupez; zeupakarrik

* Berdin gertatzen da beste kontsonante batzuetan ere: zeuk dakizu-zeu(k)takizu; ederrak daude-ederra(k)taude

* Hitz bukaerako kontsonanteak ez dira inoiz galtzen: bosturte; (h)amabost(h)ilabete; are gutxiago hurrengo hitza bokalez hasten bada. Beraz, ez esan inoiz bos urte,(h)amabos(h)ilabete, bos ikasle...

* Ziztukariak: z-ak eta ts-ak Bizkaian eta Gipuzkoako toki batzuetan ez dira ondo ahoskatzen, eta s/z eta ts/tz bikoteak berdindu egiten ditugu.

* Bustidurak: ll ahoskatu nahi eta ezin: Beti esan digute -i baten ondoren -n eta -l fonemak busti egiten direla eta, hortaz, -ñ eta -ll ahoskatu behar ditugula. Bustidura horiek automatikoak izaten dira Bizkaiko hizkera askotan (gipuzkeraz ere horrela gertatzen da), eta horrela, -i baten ondoren, n,l,t,z eta s kontsonanteak busti egin daitezke:

-i+n=iñ: min(a)>miñ(a), baino>baño, oñetakoak, hagiñak, sorgiña

-i+l=ill: mutil(a)>mutill(a), maila>malla, makilla, fralle, illun, katillu

-i+t=itt: aita>aitte, aittitte, e(g)itten, eba(g)itteko, itto, zaittu; (kostaldean itt>itx ere bihur daiteke: aitxitxe, eitxen, itxo)

-i+z=ix: goizean>goxean, axe(a), gixona, e(g)ixu, elexa, ixetu...






Euskaldun zahar gehienentzat euskaldun berri askoren hizkera garbia da, landua, baina bada belarrira txarto jotzen duen zerbait, artifiziala den zerbait. Zerbait hori, askotan, azentua izan daiteke. Baina, ba ote dago euskaraz azenturik? Euskaraz ez da azenturik idazten, baina! Horrela, bada, euskaldun berri askok, belarriz barik, irakurriz ikasi behar izan dutenez (meritu ikaragarria, horratio!), azentuaren kontu hori ezin izan dute inoiz ondo ikasi. Ez zaio garrantzirik eman: euskaraz ez dago azenturik esan eta kito!

Euskaraz badago azenturik! Batzuetan oso azentu markatua gainera. Arazoa zein da, beraz? Bada, toki guztietan azentua ez dela berdina eta, gainera, oraindik ondo ikertu gabeko zerbait dela. Egia da bizkaierazko azentua, adibidez, ahula dela, gipuzkerazkoa bezalaxe: zaila izaten da batzuetan azentua ala esaldiaren entonazioa ote den jakitea. Gai honetan ezin sakon daiteke, oraindik behintzat, besteak beste oraindik ere puntu ilun asko daudelako. Hala ere, zenbait datu ematea interesgarria izan daiteke:

* Oro har, esan daiteke, bigarren silaba izaten dela gehienetan azentua duena. Bigarren azentu bat ere (oihartzunezkoa) ager daiteke azken silaban, azentu-unitatea luzeagoa baldin bada.



* EZ eta BA adizkiari loturik agertzen dira, kontsonante elkarteetan ez ezik baita azentu aldetik ere: eztAkit, enOa, eztAkar, enAbil, ba(d)Akizu, badAtor, banOa... bAdator, bAdakizU eta horrelakoak, berriz, baldintzak lirateke.

Azentua aditzetan

Aditz nominalizazioak azentua mantentzen du, oina silaba bakarrekoa bada:

* sAl(du): sAltzea, sAltzen, sAltzera, sAltzeko, sAltzean. . .
* hAr(tu): hArtzea, hArtzen, hArtzera, hArtzeko, hArtzean. . .
* Aditz oina bi edo silaba gehiagokoa baldin bada, azentua bigarren silaban eta bigarren mailako beste azentu bat azkenean: ikUsteA, erAkusteA, erAkustekO...

Adizki trinkoetan azentua lehen silaban joaten da, BA aurrizkiarekin bat eginda dagoenean batik bat. Beraz: badAukat, badAukazu, badAuka, badAukagu, badAukazue, badAukate, badAkit, badAkizu, badAki, badAkigu, badAkizue, badAkite

Ipuinak idazteko

ipuin klasikoak

Klimograma

Klimograma nola egiten den erakusten digun enlazea

Practicando con las tildes

las tildes

Koordenatu geografikoak

Koordenatuak

See more presentations by Txanpla | Upload your own PowerPoint presentations

Zer dira koordenatu geografikoak?
Zer dira longitudea eta latitudea?
Zer dira paraleloak eta meridianoak?
Erantzunak komentarioen bitartez egin itzazu.
Noizko?
Datorren asteazkenean idatzita egongo dira. ez ahaztu izena

Deskribapenak/Descripciones

SUSTANTIVOS Y ADJETIVOS PARA DESCRIBIR PERSONAJES (ASPECTO FÍSICO)

cara : ancha, rolliza, amplia, afligida, ascética, cuadrada, desconfiada, chupada, dulce, dura, castigada, confiada, endurecida, endurecida, curtida, triste, expresiva, fina, franca, fresca, impenetrable, inexpresiva, inteligente, jovial, larga, llana, llena, redonda, delgada, redonda, salvaje, seca, serena, severa, simpática, tranquila....

Frente : amplia, arrugada, baja, estrecha, inteligente, lisa, abombada...

Ojos : ausentes, bajos, azulados, concentrados, despiertos, duros, movedizos, fugitivos, impenetrables, inexpresivos, intensos, lagrimosos, maliciosos, muertos, negrísimos, nerviosos, redondos, serenos, soñadores, tiernos, turbios, triste, vivos...

Nariz : aguileña, chata, amplia, redonda, fina, larga, puntiaguda, recta, torcida...

Boca : fina, fresca, grande, dura, firme, pequeña, redonda, besucona, torcida, habladora...

Cuello : corto, fino, grueso, elegante, largo....

Dientes : alineados, blancos, amarillentos, torcidos...

Mejillas ; rollizas, caídas, deshinchadas, hinchadas, redondas. Rudas, suaves, blandas, rojas, chupadas....

Labios : blanquecinos, estrechos, finos, grandes, herméticos, delgados, voluptuosos, sensuales....

Pestañas, espesas, largas, negras, claras, rizadas...

Cejas : arqueadas, espesas, gruesas, juntas, delgadas, separadas...

Color : pálido, rosado, albino, moreno, pelirrojo, ceniza, amarillento, blanquecino, aceitoso, bronceado, tostado, aceitunado, oscuro...

Cabellos ; abandonadas, brillantes, sucios, castaños, rizados, cuidados, finos, sedosos, grasos, lisos, negros, ondulados, opacos, peinados, recogidos, rubios, desordenados, ásperos. Lustrosos..

Manos : ágiles, blancas, cálidas, rugosas, delicadas, finas torpes, firmes, grandes, gruesas, rudas, jóvenes, sensibles...

Piernas : delgadas, gruesas, enclenques, flacas, fuertes, secas, rechonchas, robustas....

Aspecto general : alto, atlético, bajo, robusto, corpulento, ligero, esbelto, delgaducho, nervioso, débil, firme, fuerte, gordo, ágil, deportivo, joven, canijo, torpe, maduro, meticuloso, barrigudo, flaco, delgado, viejo, sano, macizo, trabajador....

Vestido : chillón, abandonado, discreto, elegante, feo, bonito, pobre, sencillo, sofisticado...

Adjetivos pare describir el carácter :

Afable, alegre, antipático, atento, atrevido, serio, trabajador, atolondrado, educado, ingenioso, exigente, entusiasta, generoso, huraño, estúpido, extravagante, inexpresivo, listo, malhumorado, malicioso, mentiroso, gruñón, valiente, bobo, burlón, despierto, fantástico, fanfarrón, feliz, fiel, honrado, listo, chulo, presumido, desvergonzado, miedos, prudente, memo, zopenco, bruto, majadero, calmoso, confiado, contestatario, cobarde, culto, grosero, bárbaro, soez, chiflado, sabiondo, salvaje, sensato, sereno, serio, simpático, sincero, sociable, solitario, soso, soñador,cazurro, decidido, desordenado, divertido, dócil, idiota iluso, imbécil, insolente, inteligente, orgulloso campechano, rebelde, risueño, llorón triste, tímido, extrovertido...

Europar batasuna

Europar batasuna

Mapa historikoak-Mapas históricos

Mapa historikoak

El Danubio azul. Danubio urdina.

Strauss, Johann II.a

Konpositore austriarra (Viena, 1825-99). Johann Strauss (1804-49) gorteko balszuzendariaren semea. Aitak sorturiko orkestra zuzendu zuen eta gorteko dantza-musika ere bai. Operetak (Saguzarra, 1874) eta 150 balsetik gora (Danubio urdina, 1867) konposatu zituen. Vienako musika arin eta dibertigarrian maisutzat jotzen da.

Bals-ari dagokionez, koreografia asmatzen hasi aurretik, ziurta ezazue ikasleek ondo barneratu dutela hirutar erritmoa, horretarako egin itzazue egoki ikusten dituzuen ariketak. Behin barneratuta eta erraz egiteko moduan daudenean, ekin iezaiozue koreografia asmatzeari.

baltsa

iz. Alemaniar jatorriko dantza, erritmo hirutarrekoa, lehen aldiak oso azentu gogorra izanik. Bikote-dantza da, pausatua eta etengabeko bira-higiduraz dantzatzen dena; dantza horren doinua. Vienako balsak.

Bestetik, gogoan izan, jarduera hau, euren proiekturako egin behar dutenaren eredu dela, beraz, bakoitzak bere lanerako behar duen informazioa bilatu eta egokitu beharko duela.
Egindako lan hauek guztiak konpositoreen txokoa hornitzeko erabil itzazue baita ere.

Europako ibaiak

Klikatu irudian handitu ahal izateko.

Azterketa. Ibaiak

Datorren ostiralean, hilaren 12an, ibaien azterketa izango dugu. Asko ikasi. Herrialdeak oso ondo ikasita daukazue, ibaiak , berdintsu. Animo!
El próximo viernes, día 12 ,haremos el examen de los ríos europeos, tenéis el enlace en el blog. Los países de Europa los habéis aprendido bastante bien. Los ríos, igual.

Europarekin lanegiteko, europa ezagutzeko. Es asmatzen duzuen! EUROPA

Europako ibaiak

Europako ibaiak lantzeko mapa interaktiboak

Esperimentuak

Linka honetan esperimentuak dituzue. Interesgarriak izaten dira eta agian baten bat topatzen duzue gure gaiei egokitzeko.
Animo eta ikertu!!
Esperimentuak

Zorionak

ZORIONAK NEREA!!!!!

interesgarria benetan

Zer iruditzen zaizu bideo hau?
Bat zatozte bideoarekin? Azaldu ezazu zure iritzia 4 lerrotan,
Ostiralean, hilaren 5ean komentarioak jasoko ditut.
¿Qué os parece el video?
¿Estáis de acuerdo con él? El pxóximo viernes, día 5, recogeré vuestros comentarios.

Belgikara goaz!

Zer iruditzen zaizue?

Mapak interaktiboak. Europa

Europako mapak

Inauguratuta dago gura Arte Galeria. L.H.6.

Azkenean!!! Denbora eman dugu honetan baina lortu dugu. Gure arte galeria polita geratu da eta ikastolako askok zoriondu gaitu. Ez da lan makala izan eta egindako lanaz harro gaude. Unitate honetan euskarazko ipuinak egin ditugu, Picassoren puzzle bat, artearekin lotutako gure biografiak, testu instruktiboak, gure arte lanak nola egin dugun ikusteko....Bestetik ahozko adierapena lantzeko idazle eta artista batzuen biografiak aztertu ditugu eta horiei buruz azalpenak egin ditugu klasean. Argazkien aurkezpena ikastolako blogean ikus dezakezue.
Por fin! . Nos ha costado pero hemos logrado montar la galería de arte. Qué colorido!. Muchas personas nos han felicitado y nos sentimos orgullosos del trabajo realizado. Hemos hecho un puzzle de Piccaso, hemos escrito cuentos relacionados con el tema de la unidad, la Tierra, hemos escrito nuestras biografías relacionadas con el arte, hemos redactado textos instructivos explicando el proceso de elaboración de nuestra obra de arte y además hemos entendido y escrito unas estupendas metáforas..La prezentación para ver las fotografías la tenéis en el blog de la ikastola. Disfrutad con el arte.

Europa ezagutzen

SUITZA:

Non dago
Europa erdialdeko Alpeetako estatu itsasgabea da. Mugakideak dira Alemania iparraldean, Frantzia mendebaldean, Italia hegoaldean eta Austria eta Liechtenstein ekialdean.
Hiruburua eta bestelako hiriak
Bere hiriburua Berna da eta hiri garrantzitsuenak Zurich, Ginebra, Basilea eta lausana dira.
Biztanleria
7.336.000 biztanle dauzka eta dentsitatea 177,7 biztanlekoa da km.2 ko.
Hizkuntza
Suitzako hizkuntza ofizialak alemaniera, frantzesa, italiera eta erromantxera dira.
Geografia:
Dufour Gaina, Monte Rosako mendilerroan kokatua eta 4.634 metrokorekin Suitzako mendirik garaiena da. Lakuei dagokienez, Geneva lakua, Konstantza, Neuchatel eta Luzernakoak handienak dira. Azkenik ibaiei dagokionez, Rhin, Aar eta Rodano dira garrantzitsuenak.

ANDORRA:
Non
Ekialdeko pirineoetan kokatutako herrialdea da, Frantzia eta Espainia ditu mugakide.
Informazio orokorra
Ia 468 km² ditu, eta 81.000 biztanle. Hiriburua Andorra la Vella da, 20.000 biztanlerekin.
Erliebea
Herrialde oso menditsua da, 2.500 metro baino gehiago dituzten 65 tontor ditu eta. Comapedrosa da mendirik garaiena; 2.942 metro neurtzen ditu.
Lau ibai nagusi ditu: Iparraldeko Valira, Ekialdeko Valira, Valira Handia eta Madriu. Mendiko klima dauka: negu oso gogorrak, elurte askorekin, eta uda epelak baina laburrak. Prezipitazio kopurua altua eta erregularra da urte osoan zehar.

DANIMARKA:
Non
Ipar Europan dagoen Europar Batasuneko (EB) estatua da, Jutlandiako penintsulak eta zenbait uhartek osatua. Bere hiriburua Kopenhage da, eta uharte baten barruan dago.
Informazio orokorra
Danimarkak 43.069 km² ditu eta 5.167.000 biztanle.
Bere hizkuntza daniera da. Danimarka Europar Batasuneko parte da, baina ez da euroa erabiltzen, daniar Koroa baizik. han ez dago erliebe askorik, mendirik altuena 3.700 m. ditu.
X. mendean Harold erregeak lurraldea kristautu eta batu egin zuen.

HERBEHEREAK:
Non
Europa ipar-mendebaldean dagoen estatua da. Iparraldean eta mendebaldean Ipar Itsasoa du, hegoaldean Belgika eta ekialdean Alemania. 1839an sortu ziren gaur egungo mugak.
Informazio orokorra
Herbehereen banaketa administratiboa hamabi eskualdetan egiten da, probintzia izenarekin.
Biztanleria 16.360.000koa da, 41.000 km2 ditu eta dentsitatea, 416 biztanlekoa da km2 bakoitzeko.

ITALIA:
Non
Europa hegoaldeko estatua da, Mediterraneo itsasoarengatik inguratuta dago eta Sizilia eta Sardinia irlak ditu. Frantzia, Suitza, Austria eta Esloveniarekin ditu mugak iparraldean. Ekialdean itsaso Adriatikoa dago eta hego ekialdean Jonikoa.
Informazio orokorra
Bere hiriburua Erroma da eta bere hizkuntza italiera.
Bere eremua 301.230 km2koa da eta 59.762.887 biztanle ditu eta bere dentsitatea 191 biztanlekoa da km2 bakoitzeko.
Hiri garrantzitsuenak Florentzia, Milan, Napoli, Venezia, Turin eta Genova dira.
Italiar penintsula oso menditsua da eta bi mendikate nagusi ditu: Alpeak eta Apeninoak. Mendirik altuena Mont Blanc da. Ibairik garrantzitsuena Po da eta laku handiena Como. honez gain Etna deitzen den sumendi bat ere badauka.

IRLANDA:
Non
Irlandako Errepublika Europako ipar-mendebaldeko Irlandako uhartean dago eta Europar Batasuneko kide da.
Informazio orokorra
Hiriburu eta hiri handiena Dublin du, 1.661.185 biztanlerekin. Beste hiri nagusiak Cork (380.000), Limerik (93.321), Galway (71.983), Waterford (45.775), Ennis (24.253) eta Kilkenny (23.967) dira.
Uhartearen iparraldeko seienari Ulster deritzo; horren zati handiena (Ipar Irlanda) izenez ezagutzen da eta gaur egun Erresuma Batuaren menpe dago.

PORTUGAL:
Non?
Bere mendiek bi zatitan zatitzen dute, ipar eta hego Portugal.
Ipar Portugal: oso aldapatsua da eta Atlantiar klima du.
Hego Portugal: ez da aldapatsua eta Mediterraniar klima du.
Portugalen laku asko daude, Serra de Estrellan bi daude, Konprida eta Eskura lakuak, glaziarren ondorioz sortuak.
Portugaletik Guadiana, Guadalquivir eta Duero ibaiak pasatzen dira eta Espainian jaiotzen dira.
Bere muga Espainia da eta Espainiarekin batera iberiar penintsula osatzen du.

TXEKIAR ERREPUBLIKA:
Non
Txekia edo Txekiar Errepublika Europa erdialdeko estatu itsasgabea da. Bi eskualdetan banatuta egon da historikoki: Bohemia eta Moravia. Gainera Txekiar Silesia ere barnean hartzen du. Mugakide hauexek ditu: Ipar-mendebaldean Alemania, ipar-ekialdean Polonia, hego-ekialdean Eslovakia eta hego-mendebaldean Austria.
Geografia:
Txekiar Errepublikako geografia askotarikoa da. Bohemia, mendebaldean, Labe eta Vltava ibaien arroak osatzen du, mendi ez oso garaiek inguratua. Bertan kokatua dago herrialdeko tontor handiena, Sněžka mendia (1.602 m). Moravia, ekialdean, nahiko menditsua da. Morava ibaia da bertako garrantzitsuena, eskualdeari izena ematen diona, eta Odra ibaiaren sorlekua. Estatu itsasgabe honetako ibaiak hiru itsaso desberdinetan isurtzen dira: Ipar Itsasoa, Itsaso Baltikoa eta Itsaso Beltza.
Banaketa administratiboa:
2000tik, Txekia 13 eskualdetan eta hiriburuan banatua dago. Eskualde bakoitzak Eskualde Batzar bat du eta hejtman edo lehendakari bat. Pragan, botere hauek udalbatzak eta alkateak dituzte.
Lehenagoko banaketa administratiboa, 76 barrutikoa, 1999an aldatu zen.

ALEMANIA:
Non
Alemaniako Errepublika Federala Europar Batasuneko estatuetako bat da. Iparraldean Ipar Itsasoa, Danimarka eta Itsaso Baltikoa, ekialdean Polonia eta Txekia, hegoaldean Austria eta Suitza eta mendebaldean Frantzia, Luxenburgo, Belgika eta Herbehereekin egiten du muga.
Historia:
Bigarren mundu gerra eta gero bitan zatitu zuten: Alemaniako Errepublika Federala eta Alemaniako errepublika Demokratikoa.
Informazioa orokorra
357.027 km2 ditu, bere hiriburua Berlin da eta biztanleria 78.500.000 pertsonakoa da.

ZIPRE:
Non
Zipre: Mediterraneoko uhartea da, Turkiatik 113km-ra kokatua hegoaldean. Bertan kokatzen da Zipreko Errepublika, nazioartean onartua den estatu bat baina uhartearen hegoaldeko bi herenak besterik kontrolatzen dituena. Europar Batasuneko estatua da. Iparraldeko herena Turkiak okupatua izan zen 1974. urtean, Ipar Zipreko Turkiar Errepublika ezarriz. Azken lurralde hau Turkiagatik besterik ez da onartua.
Informazio orokorra
Uhartean, Akrotiri eta Dhekelia Erresuma Batuaren barrutiak ere aurki daitezke.
Zipre 1960. urtean sartu zen Nazio Batuen taldean.
Populazioa 806.000 biztanlekoa da, azalera 9.251 km2 dauzka eta dentsitatea, 87,11 biztanlekoa da km2ko.

MONAKO:
Non
Europa mendebaldeko hiri-estatua da, Frantziak guztiz inguratua, Italiatik kilometro gutxira kokatua. Auzo pupulatuena Monte Carlo da.
Informazio orokorra
Bere hizkuntza ofiziala frantzesa da, baina monakeraz ere hitz egiten da. Monakok 1,95 km2 ditu eta 35.656 biztanle, beraz, km2 bakoitzeko 18.285 biztanle bizi dira.
Bere printzea Alberto II. da eta euroa erabiltzen dute.

ESTONIA:
Non
Estonia Europar Batasuneko herrialdea da. Ekialdeko Europan aurkitzen da. Hiriburua Tallinn du.
Informazio orokorra
Mugakideak hauexek dira: Itsaso Baltikoa iparraldean eta mendebalean. Letonia hegoaldean eta Errusia ekialdean. Finlandiatik itsasoak banatzen du iparraldean, Finlandiako golkoak hain zuzen ere.
Dirua: Estoniar Koroa da eta dentsitatea 29,8 biztanle/km2-ko da.

VATIKANO HIRIA:

Munduko estaturik txikiena da (0,44 km²), Eliza Katolikoaren hiriburu eta egoitza nagusia. Erromako (Italia, Europa) hiriaren barnean dagoenez, herrialde itsasgabea da. Estatu-burua Aita Santua da. Mila biztanle izanik, munduan jende gutxien duen estatua da. Egoitza Santuaren menpekoa da (latinez, Sancta Sedes) eta bertan daude Jauregi Apostolikoa (Aita Santuaren egoitza) eta Erromatar Kuria.

GREZIA

Grezia Europa hegoaldeko estatua da, Europar Batasuneko kidea. 3.000 uharte ditu herrialdeak, Kreta guztien artean handiena.
Antzinako Grezia Mendebaldeko Zibilizazioaren jatorrizko kulturatzat hartzen da. Greziar kulturak Erromatar Inperioan itzelezko eragina izan zuen, baita Pizkundean eta beste ondorengo aroetan ere. Eragin hau hizkuntzan, politikan, hezkuntzan, filosofian, zientzian eta arteetan izan zen. Antzinako Grezia Iberiar penintsulatik Itsaso Beltzeraino grezieraz berba egiten zuten lurraldeez osatua zen.
Otomandar Inperiotik Greziak independentzia gerraren bidez lortu zuen 1821 eta 1829 bitartean.

IRAKURRI INFORMAZIO GUZTI HAU DETAILEZ!
komentarioren bitartez hemen datorren informaziaorekin 15 esaldi osatu.
Arauak: ordenean jarri.
Esaldi bakoitzak koherentzia izan behar du.
Ezagutzen ez zenituen datuak erabil itzazu.
Adibidez: Andorra ekialde Piriniotan kokatuta dago, España eta frantziaren artean.
NOIZKO; Datorren astelehenerako, Azaroaren 8an.

Hurrengo asteko Azterketak

Datorren astean Txanela azterketa. Klasean errepasatutakoa etxean ikasi behar dute ondo, behin eta berriz.
Matematikako azterketa 28an izango da. Badakizue lan pila daukazuela datorren astean , aprobetxatu ondo denbora eta ondo planifikatu.

El próximo día 26 tenemos el examen de Txanela. En este tenemos que estudiar los fenómenos geológicos externos: el aire, el mar, las aguas subterráneas,los ríos, glaciares...
Estos esquemas losjhemos ido trabajando en clase pero en caso los tienen repasar una y otra vez para aprenderlos bien.
Además el día 28 tienen en examen de Matemáticas

Failak-fallas

Ondo ulertzeko failak zer diren.

Gure lanak

Bi aste hauetan lan pila bat burutzen ari gara. Alde batetik euskaraz egin behar dugun ipuina bukatu eta antzerkira joateko lantxo bat ere egin behar dugu. Gainera eskemak ikasten hasi behar dudu. Biharko lehenengo biak ikasita egon behar dira. Datorren asteartean, 26an, 7 eskemen azterketa egingo baitugu.
Gaztelaniaz ARTE GALERIA prestatuko dugu, horretarako gure arte lanak , bilografia, eta testua 22rako idatzika egon behar da. Atarian galeria antolatuko dugu eta gure obrak eta Picassoak ikusteko aukera izango duzue. Lehenengo gaia, urriaren 27 rako bukatuta egondo da.
Tenemos que ir terminando los trabajos que tenemos pendientes. En euskara el cuento del proyecto y los esquemas que tenemos para el dia 26 de Octubre. En este segundo examen de Txanela tenemos que estudiar y empezar a repasar los esquemas trabajados que son 7. Para el martes 18 los dos primeros bien aprendidos.
En castellano tenemos pendiente organizar la galería de arte y para ello vamos a ir terminando nuestras obras, biografía y textos instructivos.
Tendréis la oportunidad de ver nuestros Picassos. El primer tema estará terminado el día 27 de octubre

La Cesta de Caperucita from Zentzuz Kontsumitu CCR on Vimeo.

Azterketak eta etxerako lanak

Ba dago lana badago. Datorren astean, astearte 5ean, bi azterketak egongo dira. Ingelesekoa eta Txanelakoa. Astebururako fotokopia batzuk egin behar dira eta ortografiako orri bat.
Batzuei kuadernoko portada falta zaie eta bukatu behar dute.
El próximo martes , dia 5, hay dos exámenes: el de inglés y el de Txanela. El de txanela lo venimos repasando todo la semana y ya debería estar estudiado por ese motivo no voy a cambiar la fecha. Este fin de semana también tienen que hacer 2 fotocopias de euskara y una hoja de ortografía. La presentación de los cuadernos de euskara y de lengua castellana el lunes tiene que estar hecha, la que corresponde al primer tema.

Mozart